Het iteratieve proces begrijpen, met voorbeelden

Het iteratieve proces is een van die termen die ons, net als agile, automatisch doen denken aan engineeringteams. Maar de meeste teams itereren op een of andere manier, en het gebruik van een iteratieve methode kan helpen om risico's te verminderen, efficiëntie te beheren en problemen op een meer flexibele en dynamische manier te benaderen. 

Als u het iteratieve proces eens wilt proberen, dan is dit artikel iets voor u. We nemen met u door hoe u het iteratieve proces kunt definiëren en hoe u dit proces in uw eigen team kunt toepassen. 

Wat is het iteratieve proces? 

Het iteratieve proces is het bouwen, verfijnen en verbeteren van een project, product of initiatief. Met het iteratieve ontwikkelingsproces kunnen teams creëren, testen en herzien tot ze tevreden zijn met het eindresultaat. U kunt een iteratief proces zien als een methode van vallen en opstaan, die uw project dichter bij zijn einddoel brengt. 

Iteratieve processen zijn een fundamenteel onderdeel van lean-methodologieën en agile-projectbeheer. Deze processen kunnen echter door elk team worden toegepast, niet alleen door agile-teams. Tijdens het iteratieve proces verbetert u uw ontwerp, product of project voortdurend, totdat u en uw team tevreden zijn met de uiteindelijke deliverable van het project.

Wat is dan een niet-iteratief proces? 

In een niet-iteratief proces werkt u samen met uw team om tot een eindproduct te komen, zonder noodzakelijkerwijs onderweg nieuwe ideeën uit te proberen. Gewoonlijk vergen niet-iteratieve processen meer tijd tijdens de conceptualisatie- en creatie-fase, zodat alles werkt zoals bedoeld tijdens de testfase. 

Waterval is het meest voorkomende niet-iteratieve proces. In het watervalmodel definiëren u en uw team projectfasen voordat het project begint. Elke fase begint zodra een vorige fase in zijn geheel voltooid is. Vereisten en middelen worden meestal vastgelegd voordat een project begint, en het team vermijdt zo veel mogelijk het projectplan te veranderen. 

Stel u bijvoorbeeld voor dat u met een ontwerpbureau samenwerkt om een e-book te maken. U moet eerst alle tekst voor het e-book aanleveren. Vervolgens maakt het ontwerpbureau ontwerpen met die tekst. Tenslotte zal uw interne team het ontworpen e-book copy-editen om er zeker van te zijn dat alles er goed uitziet. Dit is een voorbeeld van het watervalmodel, omdat elke fase afhankelijk is van de vorige stap (u kunt het ontworpen e-book dus pas copy-editen als het ontworpen is).

Afhankelijk van het team waarin u werkt en het soort projecten dat u leidt, kunnen niet-iteratieve processen een uitdaging zijn, omdat ze uw team geen tijd geven om te itereren en voortdurend te verbeteren. Met zoveel onbekende elementen en verrassingen in engineering, hebben vooral engineeringteams de neiging om iteratieve processen te gebruiken in plaats van niet-iteratieve, maar elk team kan er zijn voordeel mee doen. 

Is incrementeel ontwerpen hetzelfde als iteratieve processen? 

De meeste teams gebruiken incrementeel ontwerpen en iteratieve processen door elkaar, en in de praktijk gaan ze vaak hand in hand. Maar er is een verschil tussen de twee.

In een iteratief proces werkt uw team aan het verfijnen en verbeteren van uw project op basis van feedback of nieuwe informatie. De sleutel tot het iteratieve proces is vallen en opstaan: het project wordt mettertijd beter als gevolg van deze veranderingen. 

Bij incrementeel ontwerpen (ook wel incrementele ontwikkeling) voegt u nieuwe functies toe en bouwt u betere dingen bovenop uw eerste versie of deliverable. Tijdens een incrementeel ontwerpproces produceren teams doelbewust een kale versie van hun uiteindelijke deliverable, om het zo snel mogelijk de deur uit te krijgen (zoals de oude mantra van Facebook - move fast and break things). Daarna zal het team de eerste versie itereren en verbeteren door increments te maken die meer functies bevatten dan de eerste versie. Ze blijven dit doen tot hun deliverable alle nodige functionaliteit heeft. 

De meeste teams die iteratieve processen gebruiken, gebruiken incrementeel ontwerpen en omgekeerd. Goede iteratieve processen zijn ook incrementeel, zodat u uw oorspronkelijke deliverable voortdurend kunt verbeteren. Goed incrementeel ontwerp is ook iteratief, omdat u moet kunnen reageren op de feedback van de klant en zo nodig moet kunnen aanpassen.

Voorbeeld van iteratieve processen

Techniek

Veel engineeringteams gebruiken het iteratieve proces om nieuwe functies te ontwikkelen, bugfixes uit te voeren, of nieuwe strategieën te A/B-testen. Vaak maakt een engineeringteam een aantal iteraties waarvan ze denken dat ze even veelbelovend zijn, en testen die dan met gebruikers. Ze noteren pijnpunten en successen en bouwen dan verder aan de versie die het best getest is.

Productontwikkeling

Het zal u misschien verbazen dat de meeste productontwikkeling zeer iteratief is. Denk maar eens aan elke persoonlijke technologie die u ooit voor uzelf gekocht hebt. Er was waarschijnlijk een vorige versie vóór de versie die u kocht, en misschien ook nog een versie erna. Kijk naar de ontwikkeling van mobiele telefoons door de jaren heen, hoe luidsprekers in de loop van de tijd kleiner en draagbaarder zijn geworden, of zelfs de manier waarop koelkasten veranderd zijn om zich aan te passen aan nieuwe behoeften van het gezin. Dat zijn allemaal iteratieve processen. 

Marketing

Sommige marketingteams omarmen iteratieve processen, andere niet zozeer. Maar tot op zekere hoogte is veel marketing iteratief. Sommige marketingteams kunnen bijvoorbeeld verschillende reclameteksten uittesten om te zien welke beter aanslaat, of twee versies van een e-mail-nieuwsbrief versturen om de click-through rates te vergelijken. Een merkmarketingteam kan ook iteratieve ontwerpprocessen gebruiken om te bepalen welke beeldtaal het beste werkt voor de doelgroep.

Verkoop

Hoewel het meeste klantgerichte werk van een verkoopteam niet iteratief is, kunnen sommige van hun taken baat hebben bij iteratieve processen. Een verkoopteam zou bijvoorbeeld het verzenden van koude e-mails iteratief kunnen aanpakken. Ze kunnen hun vertegenwoordigers een aantal verschillende onderwerpregels laten sturen en de resultaten analyseren. Daarna kan het team de meest succesvolle onderwerpregels gebruiken.

De 5 stappen van het iteratieve proces

Het iteratieve proces kan u helpen tijdens de levenscyclus van een project. Tijdens de stappen van het iteratieve proces dienen uw doelen en vereisten als uitgangspunt voor het project. Daarna zal uw team gebruik maken van testen, prototyping, en iteratie om het best mogelijke resultaat te bereiken. Dat gaat als volgt:

1. Planning en vereisten

Tijdens deze stap in het iteratieve proces bepaalt u uw projectplan en uw algemene projectdoelstellingen afstemmen. Dit is de fase waarin u eventuele harde eisen aangeeft, dingen die moeten gebeuren om uw project te laten slagen. Zonder deze stap loopt u het risico dat u wel iteratief te werk gaat, maar uw doelen niet haalt.

2. Analyse en ontwerp

Tijdens deze stap concentreren u en uw team zich concentreren op de zakelijke behoeften en de technische vereisten van uw project. Als stap één het proces was om uw doelen te schetsen, dan is stap twee het brainstormen over een ontwerp dat u zal helpen om die doelen uiteindelijk te bereiken. 

3. Implementatie

Tijdens de derde stap zal uw team de eerste iteratie van uw projectdeliverable maken. Deze iteratie zal gebaseerd zijn op uw analyse en ontwerp, en moet het uiteindelijke doel van uw project nastreven. De mate van detail en de tijd die u aan deze iteratie besteedt, hangen af van het project.

4. Testen

Nu u een iteratie hebt, gaat u die testen op de manier die het meest zinvol is. Als u bijvoorbeeld werkt aan een verbetering van een webpagina, kunt u die misschien A/B-testen ten opzichte van uw huidige webpagina. Als u een nieuw product of een nieuwe functie aan het maken bent, kunt u overwegen om bruikbaarheidstesten uit te voeren met een groep potentiële klanten. 

Naast het testen moet u ook contact opnemen met de belanghebbenden van uw project. Vraag hen om hun mening over de iteratie en geef eventuele feedback. 

5. Evaluatie en beoordeling 

Na het testen zal uw team het succes van de iteratie evalueren en afstemmen op alles wat moet veranderen. Bereikt deze iteratie uw projectdoelstellingen? Waarom, of waarom niet? Als er iets moet veranderen, kunt u het iteratieve proces opnieuw beginnen door terug te gaan naar stap twee om de volgende iteratie te maken. Bedenk dat uw oorspronkelijke planning en doelstellingen voor alle iteraties dezelfde moeten blijven. Bouw voort op de vorige iteratie tot u een resultaat hebt waar u tevreden over bent.

Als u het iteratieve proces opnieuw begint, zorg er dan voor dat iedereen nog steeds op één lijn zit met uw projectdoelen. Het iteratieve proces kan weken of maanden duren, afhankelijk van het aantal iteraties dat u doorloopt. Door uw iteratie te centreren op uw projectdoelstellingen telkens als u het iteratieve proces opnieuw opstart, kunt u ervoor zorgen dat u het noorden niet verliest.

De voordelen en uitdagingen van het iteratieve proces

Het iteratieve model is niet geschikt voor elk team of elk project. Hier zijn de belangrijkste voor- en nadelen van het iteratieve proces voor uw team.

Voordelen:

• Verhoogde efficiëntie. Omdat het iteratieve proces vallen en opstaan omhelst, kunt u er vaak sneller het gewenste resultaat mee bereiken dan met een niet-iteratief proces. 

• Verhoogde samenwerking. In plaats van te werken op basis van vooraf bepaalde plannen en specificaties (die ook veel tijd kosten om te maken), werkt uw team actief samen.

• Verhoogd aanpassingsvermogen. Naarmate u tijdens de implementatie- en testfasen nieuwe dingen leert, kunt u uw iteratie bijstellen om uw doelen zo goed mogelijk te bereiken. Zelfs als dat betekent dat u iets moet doen wat u aan het begin van het iteratieve proces niet verwacht had te doen. 

• Meer kosteneffectief. Als u de reikwijdte van het project moet veranderen, zult u slechts de minimale tijd en inzet in het proces geïnvesteerd hebben. 

• Mogelijkheid om parallel te werken. In tegenstelling tot andere, niet-iteratieve methodologieën zoals de watervalmethode, zijn iteraties niet noodzakelijk afhankelijk van het werk dat eraan voorafgaat. Teamleden kunnen aan verschillende elementen van het project tegelijk werken, wat uw totale tijdlijn kan verkorten. 

• Verminderd risico op projectniveau. In het iteratieve proces worden risico's tijdens elke iteratie geïdentificeerd en aangepakt. In plaats van grote risico's aan het begin en het eind van het project op te lossen, werkt u voortdurend aan het oplossen van risico's op een laag niveau.

• Betrouwbaarder feedback van de gebruiker. Wanneer u een iteratie hebt waarmee gebruikers kunnen interageren of die ze kunnen zien, kunnen zij u incrementele feedback geven over wat voor hen werkt of niet werkt.

Nadelen:

• Verhoogd risico van scope creep. Door het vallen en opstaan tijdens het iteratieve proces kan uw project zich ontwikkelen op een manier die u niet verwacht had en die uw oorspronkelijke projectscope overschrijdt. 

• Inflexibele planning en vereisten. De eerste stap van het iteratieve proces is het definiëren van uw projectvereisten. Als u die eisen tijdens het iteratieve proces verandert, kan dat de flow van uw werk onderbreken, en ertoe leiden dat u iteraties maakt die het doel van uw project niet dienen.

• Vage tijdlijnen. Omdat de teamleden iteraties zullen maken, testen en herzien tot ze een bevredigende oplossing hebben gevonden, is de iteratieve tijdlijn niet duidelijk gedefinieerd. Bovendien kan de duur van het testen van de verschillende incrementen variëren, wat ook gevolgen heeft voor de totale tijdlijn van het iteratieve proces. 

Blijf vallen en opstaan herhalen

Uiteindelijk kan elk team iets leren van het iteratieve proces. Benader het werk indien mogelijk met een trial-and-error mentaliteit. Kies in geval van twijfel voor flexibiliteit en samenwerking. En of u nu de iteratieve methode toepast of niet: streef altijd naar voortdurende verbetering van uw werk.

Lees voor meer tips ons artikel over 25 essentiële vaardigheden voor projectbeheer.